Vivez l’Histoire en famille

Writer // Robert Josz - Photography // Sébastien Van de Walle

Le saviez-vous ? Ouvert aux visiteurs toute l’année, jours fériés compris, le domaine de la bataille de Waterloo 1815 s’étend sur une vingtaine d’hectares. Il compte sept points de visite, dont le Mémorial, inauguré en 2015, le Panorama de 1912, la Butte du Lion, le Bivouac et la ferme d’Hougoumont. Une jolie façon de se replonger de façon immersive et interactive au cœur de la bataille qui changea à jamais le destin de l’Europe. Nous retrouvons le directeur du domaine, Thibault Danthine, pour parcourir ensemble les différents sites.

Particulièrement enthousiaste à l’idée de nous faire découvrir ce lieu chargé d’histoire, Thibault Danthine souligne que cette visite s’adresse tant aux familles qu’aux groupes d’amis et aux entreprises, qui peuvent y passer une journée complète, instructive, et surtout, divertissante. « Nous disposons en effet de tous les outils nécessaires pour vous faire vivre un moment inoubliable. L’entrée pour le domaine s’élève à 23 € et les enfants de 10 à 17 ans bénéficient d’une réduction de 50 %, tandis que les moins de dix ans profitent d’une entrée gratuite. »

La visite débute par le Mémorial 1815, construit en souterrain et inauguré en 2015, à l’occasion du bicentenaire de la bataille. Avant de pousser la porte de ce bâtiment de près de 6000 mètres carrés, nous observons le mur de la Mémoire, sur lequel figurent les noms de tous les régiments ayant participé à la bataille et de ceux qui les commandaient. Nous découvrons ensuite le musée du Mémorial, qui vise à retracer l’histoire de la bataille. « Plus qu’un Musée, nous sommes un centre d’interprétation, qui offre une expérience inédite. » Profitant d’une scénographie narrative multisensorielle comprenant des effets spéciaux et des décors immersifs, les 2000 m² d’exposition nous expliquent le contexte historique de façon pédagogique, par le biais d’une application de visite en neuf langues. Entre « l’allée des uniformes » de plus de 70 soldats, la maquette de 33 m² qui représente le champ de bataille, la reproduction du banquet des vainqueurs et, clou du spectacle, un magnifique film de Gérard Corbiau diffusé en 4D audio surround sur écran panoramique 180°, tout a été pensé pour que vous puissiez comprendre et revivre le déroulement de la fameuse bataille dans les moindres détails, avant de poursuivre avec la visite des différents sites.

C’est le moment de s’intéresser au Panorama. Ce bâtiment circulaire classé abrite une fresque à l’huile de 120 mètres de circonférence sur 12,5 mètres de haut, peinte en 1912. « Cette toile géante et son dispositif sonorisé permettent une immersion totale au cœur de la bataille. » Signalons que l’application de visite vous permet, ici aussi, d’obtenir des informations sur plus de 40 points d’intérêt figurant sur la toile !

Nous enchainons avec l’ascension de la Butte du Lion et de ses 226 marches, offrant une vue imprenable sur le champ de bataille. Érigé entre 1824 et 1826 à la demande du roi Guillaume 1er en l’honneur de son fils, le prince d’Orange, blessé à cet endroit, le monument de 40 mètres de haut est surmonté d’un lion, symbole des Pays-Bas. « La butte est évidemment notre meilleure ambassadrice, mais le domaine propose bien plus que cela. » Au pied de celle-ci s’étend la reconstitution d’un authentique bivouac. Rencontrer des soldats, assister aux démonstrations de tir au canon et de tir au fusil, comprendre le rôle des combattants et la chirurgie durant les guerres de l’Empire… Le bivouac est le théâtre d’une série d’animations organisées durant tous les week-ends, vacances scolaires et jours fériés, d’avril à début novembre.

Après une matinée riche en enseignements, nous avons choisi de nous restaurer dans l’un des deux établissements que compte le domaine, Le Wellington. Si Le Bivouac de l’Empereur et son feu ouvert tourne à plein régime en hiver, en été, les deux restaurants offrent de magnifiques terrasses ensoleillées face à la Butte du Lion. À la carte, une cuisine de brasserie, des menus gourmands de saison et un menu enfant. Nous avons opté pour le burger, un délice. Ajoutons aussi la possibilité d’y organiser vos séminaires et événements professionnels ou privés, grâce à plusieurs salles de réunions suréquipées.

Nous décidons alors, après une balade digestive d’une quinzaine de minutes au travers du champ de bataille, de rejoindre la ferme d’Hougoumont. Dernier témoin authentique des combats du 18 juin et vestige le mieux conservé, elle est située à 1,2 km de la Butte. L’occasion aussi de nous rappeler qu’au-delà de ces sites, l’ensemble du domaine offre de magnifiques balades pédestres et à vélo. « Dès cet été, la ferme sera aussi desservie par la navette 1815, notre nouveau véhicule électrique ». À l’intérieur de la ferme, nous avons été impressionnés par l’installation multimédia grandiose, mêlant images, sons et lumières, pour retracer l’histoire de « la bataille dans la bataille ».

Pour la petite histoire, ce lieu hautement symbolique pour les Anglais, qui s’y sont fortifiés dès le 17 juin au soir afin de résister aux assauts français, a reçu, en 1993, la visite de la reine Elizabeth II, mais également du désormais roi Charles III lors de la fête du bicentenaire, le 18 juin 2015.

Wist jij dit? ... Het domein van de Slag bij Waterloo 1815 is het hele jaar geopend voor bezoekers (inclusief feestdagen) en beslaat ongeveer twintig hectare. Er zijn zeven bezienswaardigheden, waaronder het Memoriaal (geopend in 2015), het Panorama (1912), de Leeuw van Waterloo, het Bivak en de Hoeve van Hougoumont. Een leuke manier om je op een meeslepende en interactieve manier onder te dompelen in het hart van de strijd die het lot van Europa voorgoed veranderde. We ontmoeten de directeur van het domein, Thibault Danthine, en bezoeken samen met hem de verschillende plekken.

Thibault Danthine is bijzonder enthousiast om ons deze plaats met een rijke geschiedenis te helpen ontdekken, en wijst erop dat dit bezoek zowel gericht is op gezinnen als op groepen vrienden en bedrijven, die er een hele leerzame en vooral onderhoudende dag kunnen doorbrengen. “We hebben alles in huis om je een onvergetelijke ervaring te bezorgen. De entree tot het domein bedraagt 23 euro en kinderen van 10 tot 17 jaar krijgen 50% korting. Kinderen onder de 10 jaar hebben gratis toegang.”

De rondleiding begint bij het Memoriaal 1815, dat ondergronds is gebouwd en in 2015 is ingehuldigd ter gelegenheid van de tweehonderdste verjaardag van de slag. Voordat we het gebouw van 6.000 vierkante meter betreden, staan we stil bij de gedenkmuur met de namen van de belangrijkste regimentskapiteins die in de strijd zijn gesneuveld. Daarna bezoeken we het Memoriaal-museum, dat de geschiedenis van de slag doet herleven. “We zijn meer dan een museum, we zijn een bezoekerscentrum dat een unieke ervaring biedt.” Met een zintuigprikkelende ervaring in een verhalende scenografie met speciale effecten en immersieve decors wordt ons in de 2000 m² grote expositieruimte de historische context op educatieve wijze toegelicht aan de hand van een bezoekers-app in negen talen. Je vindt er o.a. de uniformengalerij met uniformen van meer dan 70 soldaten, de maquette van 33 m² die het slagveld voorstelt, de reproductie van het banket van de overwinnaars en, het hoogtepunt van de voorstelling, een prachtige film van Gérard Corbiau die in 4D audio surround wordt getoond op een panoramisch scherm van 180°. Aan alles is gedacht om het verloop van de beroemde veldslag tot in detail te begrijpen en te herbeleven, alvorens verder te gaan met het bezoek van de verschillende sites.

Dan is het tijd om naar het Panorama te gaan. Dit onder de monumentenzorg vallende, ronde gebouw herbergt een schilderij van olieverf van 120 meter in omtrek en 12,5 meter hoog, geschilderd in 1912. “Dit gigantische doek met zijn speciale geluidseffecten dompelt je helemaal onder in het heetst van de strijd.” De bezoekers-app informeert je ook hier over de meer dan 40 interessante weetjes van het doek!

We gaan verder met de beklimming van de Leeuw van Waterloo met zijn 226 treden, waarna we een adembenemend uitzicht hebben over het slagveld. Het monument is tussen 1824 en 1826 opgericht op verzoek van koning Willem I, ter ere van zijn zoon, Prins van Oranje, die op deze plek gewond raakte. Op het veertig meter hoge monument staat een leeuw, het symbool van Nederland. “De heuvel is natuurlijk onze beste ambassadeur, maar het domein biedt veel meer dan dat.” Aan de voet van de heuvel bevindt zich een reconstructie van een authentiek bivak. Hier ontmoet je soldaten, kun je naar demonstraties van kanonnen en geweren kijken, leer je over de rol van strijders en over de chirurgie tijdens de oorlogen van het keizerrijk ... Het bivak is het toneel van een reeks animaties die van april tot begin november elk weekend, tijdens schoolvakanties en op feestdagen worden georganiseerd.

Na een leerrijke ochtend kiezen we ervoor om te eten in een van de twee restaurants op het domein, Le Wellington. Terwijl Le Bivouac de l’Empereur en zijn open haard in de winter volop in bedrijf zijn, bieden de twee restaurants in de zomer prachtige zonneterrassen met uitzicht op de Leeuw. Op de kaart staan een brasseriekeuken, seizoensgebonden gastronomische menu’s en een kindermenu. Wij kiezen voor de overheerlijke burger. Verder zijn er verschillende volledig uitgeruste vergaderzalen beschikbaar voor zakelijke of privéseminars en evenementen.

Na een kwartier gewandeld te hebben over het slagveld om het eten te laten zakken, lopen we door naar de hoeve van Hougoumont. Het is de laatste authentieke getuige van de gevechten van 18 juni en het best bewaarde overblijfsel. Het ligt op 1,2 km van de Leeuw. Hier worden we er ook aan herinnerd dat, naast deze bezienswaardigheden, het hele domein prachtige wandelingen en fietstochten biedt. “Vanaf deze zomer is de hoeve ook te bereiken met de shuttlebus 1815, ons nieuwe elektrische voertuig.” Binnen in de hoeve zijn we onder de indruk van de grandioze multimediale installatie, die beelden, geluiden en licht combineert om het verhaal van de ‘slag in de slag’ te vertellen.

Leuk om te weten: deze zeer symbolische plek voor de Engelsen, die zich daar op de avond van 17 juni versterkten om de Franse aanval te weerstaan, werd in 1993 bezocht door koningin Elizabeth II, en de huidige koning Karel III tijdens de tweehonderdste viering op 18 juni 2015.

Domaine de la bataille de Waterloo 1815
Route du Lion 1815
1420 Braine-L’Alleud
www.waterloo1815.be


Événements à venir sur le domaine :
Week-end historique des 1er & 2 juillet 2023
Reconstitution de la bataille,
village civil, animations historiques


Week-end festif des 12 et 13 août 2023
Animations et spectacle de cavalerie,
décollage de montgolfières,
barbecue au pied de la butte