À la grande bleue

Writer // Boris Rodesch - Photography // Benjamin Sellier / Arnaud Salmon

Nous avions rendez-vous avec Jonas Gerckens à Zeebrugge. Après s’être classé quatrième en Class40 à la Transat Jacques Vabre —  course transatlantique en double — avec son coéquipier français Benoît Hantzberg, le skipper liégeois participera pour la deuxième fois à la Route du Rhum — course transatlantique en solitaire — en novembre prochain. Celui qui a remporté quatre fois le titre de « Marin belge de l’année » a invité Pollen à monter à bord de son voilier, le Volvo164, surnommé « Rawette ».

Interview au large des côtes belges

Un mot sur ton partenariat avec Volvo ?

Volvo a un ancrage très fort en Belgique puisque leur plus importante usine d’Europe est basée à Gand. Que ce soit en termes d’image ou de résultats, cette collaboration, qui dure depuis 2016, se passe à merveille ; j’espère qu’on donne envie à la Belgique entière de nous suivre. C’était un choix cohérent, sachant que Volvo a une vraie culture de partenariat dans la voile et place aussi le respect de l’environnement et de la nature au cœur de sa réflexion. Ils ont cette philosophie d’être résolument tournés vers l’avenir, et de toujours vouloir être à la pointe du développement et des changements.

Comme marin, tu es justement un témoin privilégié de la pollution croissante et des changements liés au réchauffement climatique…

Nous sommes en première ligne pour constater l’ampleur des dégâts. Le réchauffement de l’eau entraîne, par exemple, le développement d’algues qui arrivent en masse sur les côtes et qui tuent les écosystèmes et la biodiversité. En naviguant, on constate aussi la pollution causée par le plastique. Au large, je croise régulièrement des conteneurs ou des frigos… En discutant avec Volvo et mes autres partenaires, on essaye de changer les mentalités et nos réflexes liés à la gestion des déchets, pour obtenir un meilleur avenir.

Quel est le but d’une journée comme celle-ci, où tu convies la presse à bord de ton bateau, le Volvo164 ?

Il s’agit de faire découvrir notre discipline au plus grand nombre, car je suis persuadé que la voile a sa place au milieu du cyclisme et du foot. Elle ne s’inscrit peut-être pas dans les gènes de la Belgique, mais il y a de très belles performances et beaucoup de talents parmi nos marins. J’ai aussi et surtout envie de partager la magie de la mer et les valeurs véhiculées par notre discipline. Le dépassement de soi ou la symbiose avec la nature, ce sont des notions qui vont au-delà de la simple compétition.

Être ambassadeur de la voile en Belgique, c’est important à tes yeux ?

Je reste avant tout un compétiteur, j’aime les trophées et les médailles. Aller chercher des titres et des records et accrocher les podiums internationaux, c’est ce qui m’anime le plus. Mais c’est vrai que j’apprécie particulièrement l’idée de pouvoir partager ma passion avec des gens qui ne sont pas du milieu. Je propose, par exemple, des dossiers pédagogiques aux enseignants pour qu’ils puissent aborder en classe les thèmes qui sont au programme de façon plus ludique. La géographie, l’écologie et les problèmes liés à l’environnement… Suivre la course au large permet aux enseignants de discuter de tous ces sujets. Ils suivent mes trajectoires en course et le cours se construit autour. Lorsque je débarque dans les écoles, en France, en Belgique ou en Guadeloupe, j’ai parfois l’impression d’être Kevin De Bruyne (rires).

Si tu devais nous présenter « Rawette », le Volvo164 avec lequel tu as bouclé la transat Jacques-Vabre et à bord duquel tu participeras à la Route du Rhum ?

C’est un voilier magique dont la puissance est incroyable. Le fait de ne pas voir l’étrave qui traverse l’eau me donne vraiment l’impression de naviguer sur un tapis volant.

Quelle était votre vitesse maximale lors de la dernière transat Jacques Vabre ?

Nous avons atteint la vitesse de 27,2 nœuds.

(NDLR : 27,2 nœuds équivalent à une vitesse de 50,37 km/h).

Votre quatrième position à la Transat Jacques Vabre, c’est ta meilleure performance ?

Oui, tous les meilleurs skippers étaient présents et le niveau était très impressionnant. Je la place avant mes performances avec les Red Dolphins, et avant ma quatorzième place à la Route du Rhum (un record pour un skipper belge).

(NDLR : Red Dolphins est le nom choisi par Jonas pour désigner l’équipe nationale belge de course au large en double mixte. Avec Sophie Faguet, ils ont remporté trois fois la médaille d’argent à l’Euro [2019, 2020, 2021] et une médaille de bronze au Championnat du monde, en 2021.)

Le Vendée Globe, tu envisages d’y participer un jour ?

Oui, c’est un vrai objectif, mais je n’y pense pas trop pour le moment. Je préfère me concentrer sur mon envie de monter un projet belge sur un bateau belge, avec un équipage belge, pour aller gagner un tour du monde en huit étapes sur le Globe 40, en 2025 et 2026. Pouvoir faire un tour du monde avec des escales, mais en course, c’est le rêve. Ce sont des courses particulièrement enrichissantes sur le plan humain, notamment grâce à la rencontre avec des cultures aux quatre coins du monde. J’en ai déjà parlé avec Emma Plasschaert qui pourrait être intéressée.

(NDLR : Emma Plasschaert a, entre autres, été sacrée deux fois championne du monde de voile de Laser Radial (Catégorie ILCA 6), en 2018 et 2021.)

Ce que tu préfères dans ton sport ?

La symbiose avec la nature. Croiser des dauphins ou observer des ciels magnifiques la nuit… Ce sont des moments magiques qui boostent mon mental en course.

Pour conclure, si tu pouvais choisir une personnalité et un bateau pour faire une transat ?

Je choisirais Sir Ernest Shackleton et son bateau mythique, l’Endurance, un trois-mâts avec lequel il a mené son expédition transantarctique de 1914. Je vous conseille le livre homonyme qui retrace cette aventure unique.

KOERS NAAR DE GROTE BLAUWE.

We hadden een afspraak met Jonas Gerckens in Zeebrugge. Na zijn vierde plaats in Class 40 van de Transat Jacques Vabre - een trans-Atlantische race voor duo’s - met zijn Franse teamgenoot Benoît Hantzberg, zal de Luikse schipper in november voor de tweede keer deelnemen aan de Route du Rhum – een solo trans-Atlantische zeilwedstrijd.

De viervoudige winnaar van de titel «Belgische zeiler van het jaar» nodigde Pollen uit aan boord van zijn zeilboot, de Volvo164, bijgenaamd «Rawette».

Interview voor de Belgische kust.

Een woordje over uw partnerschap met Volvo?

Volvo heeft een zeer sterke voet aan de grond in België, aangezien hun grootste fabriek in Europa in Gent is gevestigd. Zowel qua imago als qua resultaten verloopt deze samenwerking, die sinds 2016 bestaat, geweldig; ik hoop dat we heel België zin geven om ons te volgen. Het was een coherente keuze, wetend dat Volvo een echte partnerschapscultuur in de zeilsport heeft en zich ook richt op respect voor het milieu en de natuur. Hun filosofie is resoluut toekomstgericht en ze zijn een koploper qua ontwikkelingen en veranderingen.

Als zeevarende bent u op dit moment een bevoorrechte getuige van de toenemende vervuiling en veranderingen die samenhangen met de opwarming van de aarde ...

We zijn in de frontlinie om de omvang van de schade vast te stellen. Zo leidt de opwarming van het water tot de groei van algen die massaal de kusten bereiken en ecosystemen en biodiversiteit vernietigen. Wanneer je zeilt, zie je ook de vervuiling door plastic. Op zee, kom ik regelmatig containers of koelkasten tegen... Tijdens gesprekken met Volvo en andere partners, proberen wij de mentaliteit en onze reflexen rond afvalverwijdering te veranderen met het oog op een betere toekomst.

Wat is het doel van een dag als deze, waarop u de pers uitnodigt aan boord van uw schip, de Volvo164?

Het gaat erom zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met onze sport want ik ben ervan overtuigd dat zeilen zijn plaats heeft tussen wielrennen en voetbal. Misschien zit het niet in de Belgische genen, maar er zijn zeer goede prestaties en veel talenten onder onze zeilers. Ik heb ook vooral en bovenal zin om de magie van de zee en de waarden die onze sport uitdraagt te delen. Het overschrijden van de eigen grenzen of de symbiose met de natuur zijn begrippen die verder gaan dan pure competitie.

Hoe belangrijk is het voor u om een ambassadeur te zijn voor de zeilsport in België?

Ik blijf in de eerste plaats tegenstander, ik hou van trofeeën en medailles. Het winnen van titels en records en het bereiken van internationale podiums, dat is wat me het meest drijft. Maar ik waardeer het ook zeer dat ik mijn passie kan delen met mensen die niet uit het milieu komen. Ik stel bijvoorbeeld educatieve kits voor aan leerkrachten waarmee ze in de klas de onderwerpen van het leerplan op een leukere manier kunnen aanpakken. Geografie, ecologie en milieuproblemen... Het volgen van oceaanraces biedt de leerkrachten de mogelijkheid al deze onderwerpen aan te snijden. Ze volgen mijn racetrajecten en bouwen hun lessen eromheen. Als ik naar scholen in Frankrijk, België of Guadeloupe ga, voel ik me soms net Kevin De Bruyne (lacht).

Zou u ons de «Rawette» moeten voorstellen, de Volvo164 waarmee u de Transat Jacques Vabre hebt voltooid en waarmee u zult deelnemen aan de Route du Rhum?

Het is een magische zeilboot met ongelooflijke kracht. Het feit dat ik de boeg niet door het water zie gaan, geeft me echt het gevoel dat ik op een vliegend tapijt vaar.

Wat was je topsnelheid tijdens de laatste Transat Jacques Vabre?

We haalden een snelheid van 27,2 knopen.

(n.v.d.r.: 27,2 knopen komt overeen met een snelheid van 50,37 km/u).

Was je vierde plaats in de Transat Jacques Vabre je beste prestatie?

Ja, alle topschippers waren er en het niveau was zeer indrukwekkend. Ik plaats het voor mijn prestaties met de Red Dolphins en voor mijn veertiende plaats in de Route du Rhum (een record voor een Belgische schipper).

(n.v.d.r.: Red Dolphins is de naam die Jonas koos voor het Belgische nationale team voor oceaanracen gemengd dubbelspel . Samen met Sophie Faguet hebben ze drie keer de zilveren medaille gewonnen op de Europese kampioenschappen [2019, 2020, 2021] en een bronzen medaille op de wereldkampioenschappen in 2021).

Denkt u erover om ooit mee te doen aan de Vendée Globe?

Dat is zeker een doel, maar op dit moment denk ik er niet veel aan. Ik concentreer me liever op mijn wens om een Belgisch project op te zetten op een Belgische boot met een Belgische bemanning om in 2025 en 2026 een zeilrace rond-de-wereld te winnen in acht etappes op de Globe 40. Het is een droom om de wereld rond te zeilen met tussenstops, maar dan in de vorm van een race. Het zijn wedstrijden die bijzonder verrijkend zijn op menselijk vlak, vooral door de ontmoetingen met culturen uit alle hoeken van de wereld. Ik heb het er al met Emma Plasschaert over gehad, zij is misschien geïnteresseerd.

(n.v.d.r.: Emma Plasschaert werd onder andere tweemaal gekroond tot wereldkampioene zeilen in de Laser Radial-klasse [categorie ILCA 6], in 2018 en 2021).

Wat vind je het leukst aan je sport?

De symbiose met de natuur. Dolfijnen tegenkomen of de prachtige nachtelijke hemel aanschouwen ... Dit zijn magische momenten die tijdens de race mijn mentale kracht een extra boost geven.

Tot slot, als je één persoonlijkheid en een boot mocht kiezen voor een trans-Atlantische race?

Ik zou kiezen voor Sir Ernest Shackleton en zijn mythische boot, de Endurance, een driemaster waarmee hij in 1914 zijn trans-Antarctische expeditie leidde. Ik beveel het gelijknamige boek dat dit unieke avontuur verhaalt, wam aan.

Jonas Gerckens
sailingjonas
Jonas Gerckens
www.sailing-jonas.com
www.volvocars.com